In 2020 is onder de naam “Johan Hartmann Tuin” de beweegtuin op het binnenterrein van het Gezondheidscentrum Orderbron geopend. Om het geheel meer aanzien te geven is er van het Orderplein een pergola geplaatst. De kosten van deze pergola zijn door uw wijkraad betaald. Deze staalconstructie oogt nu vrij kaal, maar zal in het voorjaar van 2021 een groene uitstraling krijgen door de aangeplante klimop.
Helaas zijn we genoodzaakt om de Algemene Ledenvergadering op 28 oktober a.s. af te gelasten. Gezien de huidige coronamaatregelen mogen er 30 personen samenkomen, inclusief bestuurs- en commissieleden van de wijkraad. Dat zou betekenen dat een zeer beperkt aantal bewoners aanwezig zou kunnen zijn. Echter wij willen ook geen enkel risico nemen en hebben daarom besloten de AV niet te laten doorgaan.
Hopelijk kunnen we u in onze voorjaarsvergadering ontmoeten. In het eerstvolgende wijknieuws houden we u op de hoogte van datum en locatie.
Indien u vragen of opmerkingen heeft, neemt u gerust contact op met ons secretariaat (zie website).
Wij wensen u sterkte en gezondheid toe.
Vleermuis.
Tijdens de winter is er voor vleermuizen te weinig voedsel om te kunnen overleven. Daarom gaan ze in het late najaar op zoek naar een plek om hun winterslaap te houden. De vleermuis heeft wel een aantal dingen nodig om goed in winterslaap te kunnen gaan. Hun plaats moet koel zijn (tussen de 2 en 10 graden), het mag er dus niet vriezen. Het moet een donkere ruimte zijn en de lucht moet een hoge luchtvochtigheid hebben. Ook moet het een rustig plekje zijn, zodat de vleermuis niet wakker gemaakt wordt. Veel soorten vleermuizen zijn daarom te vinden in grotten. Er zijn ook soorten die in holle bomen of spouwmuren overwinteren. Tegenwoordig worden er ook speciale slaapplaatsen gemaakt voor vleermuizen.
Voordat ze gaan slapen.
Vleermuizen bereiden zich voor op hun winterslaap door in het najaar flink te eten. Hierdoor leggen ze een flinke vetlaag aan, die ze in de winter als reserves kunnen gebruiken.
De egel.
Om zich voor te bereiden op de winterslaap gaat de egel eerst heel veel eten in de herfst. Zo krijgt de egel een vetlaag die hij als voorraad kan gebruiken in zijn winterslaap.
Wanneer het buiten rond de 9 graden is, gaat de egel op zoek naar een beschut plekje, bijvoorbeeld onder een boomstam. Hij maakt een nestje van takjes, gras en blaadjes. Wanneer het nestje klaar is, maakt de egel een holletje en rolt hij zichzelf op. Nu kan de egel beginnen met zijn winterslaap. De egel beweegt zo min mogelijk, dan gebruikt hij ook bijna geen energie
In het lijfje van de egel verandert tijdens zijn winterslaap heel veel. Om nog meer energie te besparen daalt zijn hartslag van gemiddeld 180 slagen per minuut naar 20 slagen per minuut. De ademhaling daalt van gemiddeld 45 keer per minuut naar 4 keer per minuut. Zijn lichaamstemperatuur daalt van 35 graden naar 5 graden. Bij een lage temperatuur gebruik je namelijk veel minder energie. De vetlaag die hij in de herfst heeft gemaakt, gebruikt de egel beetje bij beetje. En het diertje hoeft de hele winter niet te poepen en bijna niet te plassen.
Wanneer de lente is aangebroken, wordt de egel weer wakker. Hij is heel veel afgevallen, omdat hij zijn vetlaag kwijt is geraakt in zijn winterslaap. Nu gaat de egel weer eten zoeken om aan te sterken.
De winter staat al weer voor de deur. Veel mensen gaan hun tuin netjes opruimen, “winterklaar maken”. U kunt dat beter niet doen. Laat het blad in de border (niet op het gras) liggen, zodat de egel er een veilig plekje kan vinden voor zijn winterslaap. Niet alleen de egel helpt u hiermee, maar ook andere beestjes!
Bron: www.hetklokhuis.nl
De mannen die ons een fijn woonklimaat geven
Een kijkje in de wereld van bomenbeheer en -onderhoud
In de hitte van de afgelopen zomers is er niets zo fijn als de schaduw van een boom. Dat we in de gemeente Apeldoorn kunnen genieten van zoveel bomen is echter helemaal niet zo vanzelfsprekend. Zo staan er in onze gemeente maar liefst 71.000 bomen die worden onderhouden door de mensen van de bomenploeg . Namens beheer en onderhoud zijn Ernst Jan Mulderij (vakspecialist groen) en Peter Huis in ’t Veld (technisch beheerder bomen) dagelijks bezig met het bomenbeheer en -onderhoud van gemeentelijke bomen.
Zorgplicht voor onze bomen
In de wet is vastgelegd dat bomen, door de eigenaar, zorgvuldig onderhouden moeten worden. Peter vertelt: “Iedere gemeente is verplicht om bomen gezond en veilig te houden. Hier geven we bij de gemeente Apeldoorn invulling aan met ons ‘handboek bomen’ en het ‘bomenpaspoort’. In het handboek staat onder meer dat iedere boom eens in de vier jaar wordt gecontroleerd. Na iedere controle worden de gegevens van de bomen genoteerd in het bomenpaspoort. Hierin staan ook de zogenaamde attentiebomen die meer aandacht verdienen en ieder jaar worden gecheckt.”
Bedreigingen voor de boom
Er zijn veel bedreigingen voor bomen zoals verhardingen, ondergrondse kabels, woningbouw en verkeer. Ernst Jan vertelt: “Bedreigingen tasten vaak op de lange termijn de gezondheid van bomen aan. Een teken van een ongezonde boom is vaak dat er zwammen op de stam groeien. Zwammen zijn in de meeste gevallen niet goed voor bomen, maar zijn niet altijd schadelijk. Het komt soms voor dat bewoners zwammen verwijderen, maar dit is juist niet de bedoeling. We signaleren deze het liefst zelf zodat we de situatie kunnen beoordelen. Als we vervolgens signaleren dat een boom niet meer gezond is, of zelfs onveilig is, kan er besloten worden dat de boom wordt gekapt.
Kappen en vervangen of juist niet?
Bomen worden gemiddeld zo’n 100 jaar oud. Wanneer de boom op is, wordt deze gekapt. Voor iedere boom die gekapt wordt, wordt niet standaard een nieuwe boom geplaatst. Ernst Jan legt uit: “Wanneer een boom gekapt wordt, kijken we eerst hoe de situatie in de wijk is. Soms krijgen andere bomen hierdoor juist meer ruimte om te groeien. We gaan dus voor kwaliteit van de bomen, niet voor kwantiteit. Bij elke nieuwe boom wordt er zorgvuldig gekeken of er zowel ondergronds als bovengronds voldoende ruimte is. De steeds drukker wordende ondergrondse situatie met kabels en leidingen geeft soms belemmeringen. Waar mogelijk maken we ruime boomgroeiplaatsen. De grond wordt goed los gemaakt en voorzien van voldoende organische stof. Dit is noodzakelijk om het regenwater en water vanuit de watergiften langer vast het houden. In gebieden waar het ondergronds druk is, bijvoorbeeld in de binnenstad, worden vaak ondergrondse boombunkers gebruikt om de bomen te beschermen.”
“Wanneer we nieuwe bomen plaatsen, kijken we vooruit naar het veranderde klimaat. En passen we boomsoorten toe die zich goed ontwikkelen onder drogerere omstandigheden. Enkele voorbeelden hiervan zijn: acacia’s, tamme kastanjebomen, honingbomen of tulpenbomen. We zijn terughoudend met het plaatsen van eikenbomen in verband met de eikenprocessierups.”
Verschillende typen onderhoud
De bomen in de gemeente Apeldoorn worden door onderhoud in de best mogelijk conditie gehouden. Peter vertelt: “We hanteren twee verschillende typen onderhoud, namelijk: begeleidend snoeien en onderhoudssnoei. Door begeleidend snoeien kunnen bomen in een stedelijke omgeving blijven staan. Hierbij snoeien we de stammen zodat de takken tot maximaal 4.60 meter rijhoogte doorhangen en verkeer er dus ongestoord onderdoor kan rijden. Onderhoudssnoei houdt in dat we dode en slechte takken verwijderen. Naast de onderhoudswerkzaamheden boven de grond, geven we de bomen ook onder de grond veel aandacht. Zo brengen we bijvoorbeeld extra lucht en organische stoffen in de grond. Waar mogelijk, laten we zoveel mogelijk organische stoffen als bladeren bij de bomen liggen.”
Betrokken bewoners met aandacht voor bomen
In het openbaar, maar ook zeker bij bewoners thuis staan vele bomen die al 80 jaar of ouder zijn. Deze bomen krijgen de titel ‘bijzondere bomen’. “Deze bomen mogen niet zomaar gekapt worden en in een straal van tien meter mogen er, zonder vergunning, geen andere dingen worden geplaatst”, vertelt Peter. “Particulieren kunnen subsidie krijgen voor het onderhoud van deze bijzondere bomen. We willen bewoners dan ook graag vragen om deze bijzondere bomen bij ons te melden. Dit kan via de website van de gemeente. Wanneer bewoners klachten hebben over bomen kunnen ze dit via het algemene nummer van de gemeente melden. De wijkbeheerder kijkt op basis hiervan wat de situatie is. Kan hij het niet oplossen, dan worden wij ingeschakeld. We kijken wel eerst wanneer er weer onderhoud uitgevoerd gaat worden. Is dat bijvoorbeeld al over een jaar? Dan gaan we niet direct over tot actie. Tenzij de veiligheid in het geding is natuurlijk.”
Trots op prachtige bomen in Apeldoorn
In 2018 was Apeldoorn de Europese bomenstad. Het laat zien dat de bomen hier structureel op een goede manier worden beheerd. Dit houden we graag vol, maar het is uitdagend. Ernst Jan vertelt: “Het blijft een uitdaging om een prettig woonklimaat op de lange termijn te realiseren. Een boom die je vandaag plant, wordt alleen maar meer waard.” Peter vervolgt: “Ondanks de drukte in de stad willen we oude bomen graag behouden. Dit is niet altijd makkelijk, maar wij zien het als een mooie uitdaging. Wij zijn ervan overtuigd dat bomen bijdragen aan het woonplezier en de gezondheid van de bewoners van de gemeente Apeldoorn.”
Enige tijd geleden was er sprake van rattenoverlast in de wijk Orden. Na een inspectie van de gemeente is door middel van camerabeelden geconstateerd dat de hoofdrioolbuis in orde is. Het vertoont geen gaten of scheuren waar ratten door zouden kunnen. Toch blijft het probleem bestaan. De wijkraad constateert ook dat er regelmatig voedsel, voedselafval en vogelvoer op de grond ligt. Dit trekt natuurlijk ratten aan. Op 23 mei hebben wij weer een gesprek met de gemeente om dit aan te kaarten. We zullen u middels deze digitale nieuwsbrief blijven informeren.
Hieronder vind u een folder voor de wandeltocht, de 12de Kootwijker Duin- en Veentocht:
Graag nodigen wij u uit voor de opening van het IVN Beleefweekend van 28 t/m 30 september 2018. Onder het thema ‘Voor ieder wat wil(d)s!’ zullen diverse ‘gastheren van het landschap (IVN)’ activiteiten ontplooien waaraan zowel onze eigen Apeldoornse gemeenschap als de Veluwse toerist kunnen deelnemen en de Veluwe kunnen beleven.
De opening van het Beleefweekend wordt verricht door wethouder Wim Willems en Joline de Weerdt, directeur IVN, en vindt plaats op vrijdag 28 september om 16.00 uur bij het Theehuis op Stadspark Berg & Bos. Bij de opening zullen het ’50 dingen boekje’ en de ‘beleefrugzak’ landelijk worden gelanceerd. Deze materialen zijn speciaal voor kinderen ontwikkeld in het kader van natuureducatie en verkenning van de flora en fauna op de Veluwe.
Voor meer informatie: www.ivn.nl/beleefapeldoorn
Het stadspark Berg & Bos is vrij toegankelijk voor iedereen.
Wel zijn er hekken die ’s morgens geopend en ’s avonds gesloten worden.
Onderstaand de tijden waarop dit gebeurd.
Openen:
Sluiten:
Voor meer informatie over het stadspark, raadpleeg de website via onderstaande link
Een rat heeft een slechte naam en wordt vaak als scheldwoord gebruik. Bijna iedereen heeft boek/film/musical Ciske de Rat gelezen of gezien en hoe aandoenlijk ook, de toevoeging Rat was niet bedoeld om een vriendelijke jongen aan te geven. Af en toe krijgen we als wijkraad meldingen over ratten in de wijk. Het aantal meldingen is gering en geen reden voor grote zorg. Maar toch maakten we een afspraak met Peter Spieker werkzaam bij de ongediertebestrijding van Circulus-Berkel, die namens de gemeente burgers ondersteunt met vragen over o.a. kakkerlakken, wespen en ratten. We lopen langs de Driehuizerspreng, waar ratten leven. Waar water is zijn ratten. Het is een eng idee, maar dat is altijd al zo geweest, aldus Peter en vertelt verder: Een enkele rat is ook geen probleem, kinderen kunnen ook gewoon in de spreng spelen. Een rat is een schuw dier en zelfs bang voor mensen. Het is bovendien een nachtdier, dat overdag maar zelden actief is. Maar we kunnen wel voorkomen dat het een plaag wordt. Alle dieren en ook ratten komen op voedsel af. Dus gooi geen hele broden uit flats, maar vooral ‘s morgens kleine stukjes brood. Ook vogelliefhebbers opgelet. Vogelvoer vinden ratten ook heerlijk en onthouden die plekjes en blijven komen. Hang het in een boom en geef niet te veel tegelijk.
Waar komen ratten vandaan.
Ratten leven vooral in het riool en verder bijna overal waar water is. De meest voorkomende rat in Nederland is de bruine of rioolrat. Een rat wordt gemiddeld één jaar oud (max. 2 jaar) en is een alleseter. Hij past zich moeiteloos aan de omstandigheden aan. Hij kan fantastisch klimmen, graven en zwemmen. De reuk is zijn belangrijkste zintuig. Ze fokken als konijnen, is de gedachte bij iedereen. Dat valt mee. Na 3 maanden is een rat al geslachtsrijp en kan 4x per jaar een nest met ca 5 jongen werpen. Maar slechts een kwart overleeft door voedselgebrek, dus dat scheelt.
Voorkomen
Om een rattenplaag te voorkomen is het dus superbelangrijk om niet te veel voedsel te laten slingeren. Ratten zijn alleseters. Ze eten granen, knolgewassen, bladeren, maar ook vlees en vis. Dat geldt voor “in het veld”, maar ook in opslag. Mohammedanen mogen geen voedsel weggooien. Prachtige gedachte. Het zou mooi zijn als we allemaal zo met voedsel omgaan. Maar alles heeft zijn keerzijde. Zorg bij het voeren van dieren dat het ’s avonds opgegeten is, dan komen er geen ratten op af. En ratten zijn slimme beesten. Als ze eenmaal door hebben dat ergens vaak voedsel is hebben zij hun gps ingeschakeld en blijven komen. Dat geldt ook voor het voeren van vogels. Prachtig al die vogels in de tuin of op het grasveld. Maar geef vooral ’s morgens, dan kunnen de vogels het de hele dag lekker oppeuzelen en ruim ’s avonds eventuele restjes op en geef het de volgende dag opnieuw. Leg voedsel niet op de grond. Daar kunnen ratten wel erg makkelijk bij. Je moet de kat rat niet op het spek binden. In de zomer is er vaak genoeg eten langs de waterkant met allerlei grassen en struiken. In de winter moeten ze meer moeite doen. Juist dan is het belangrijk vooral ’s nachts geen etensresten te laten slingeren. De plastic afvalzaken aan de lantaarnpalen waren ook mooie plekken voor de ratten. Daar zitten ook vaak nog etensresten in. De vogels pikken de zakken kapot en op de grond ontstaat voer voor ratten. Binnenkort niet meer van toepassing door de oranje (plastic) container.
Oeverbeplanting
De gemeente wil graag meer natuurlijke plekken ook in de stad. Dat resulteert in bijvoorbeeld ruige oeverbeplanting met wat hoger struikgewas aan de wateroevers. Laat dat nou net de plek zijn waar de ratten graag vertoeven. Ze kunnen zich mooi verschuilen. Ook hier is de gulden middenweg het beste. Een beetje strak en een beetje ruig. Langs de Driehuizerspreng ziet dat er net na een maaibeurt zo uit.
Zijn ratten gevaarlijk?
Peter Spieker is hier duidelijk over: Nauwelijks. In lang stilstaand water kan de ziekte van Weil voorkomen, maar als het een beetje stroomt komt dat niet voor. Ratten zijn nachtdieren en schuw. Zij zijn bang voor mensen en gaan er vandoor. Kinderen kunnen gewoon in het water spelen. Een buurtbewoonster vult aan: “Vroeger zwom je veel vaker in open water. Dan zag je ook weleens een rat of zwom je tussen de vissen door. Dat was eigenlijk nooit een probleem”. We zijn niet meer gewend met deze natuurelementen in onze omgeving om te gaan.
Hoe herken ik een rat in de buurt
Ratten leven meestal in het riool. Hun bijnaam is niet voor niets rioolrat. Als ze bijvoorbeeld plotseling je grond flink ziet verzakken, dan is de kans groot dat er een gat in de rioolbuis zit en de ratten gangenstelsels gaan bouwen met grote verzakkingen als gevolg. De uitwerpselen van de rat, want “ koning-keizer-admiraal ; poepen doen we allemaal ”, zijn goed herkenbaar. Stomp van vorm, grijsbruin van kleur en ca 2 bij 0,5 cm groot. Een rat is net als herten en reeën een gewoontedier met vaste goed herkenbare routes. Het gras wordt plat gelopen en vaak is er aan één zijde dekking, want open veld daar houdt een dier niet van. Vaak een pad vanaf het water het talud op of soms langs de oever parallel aan het water.
Waar komen ze zoal voor.
De meldingen tot nu toe komen veelal van plaatsen met veel water. Langs de Driehuizerspreng zitten ratten. Laatst zag ik er nog één zwemmen. Toen hij me zag, verdween hij direct tussen de oeverbeplanting en heb ik hem niet meer gezien. Peter Spieker verwacht hier ook geen grote hoeveelheid ratten. Ook op het Jozef Israëls plantsoen heeft men last van ratten. Een enthousiaste buurtbewoner heeft er al een aantal gevangen. ER zijn nu ook vallen geplaatst. Langs de nabijgelegen vijver heeft de gemeente nu alle oeverbeplanting gemaaid. Dit moet het aantal verminderen.
Melden klachten of vragen:
Nogmaals. Bel dan de buitenlijn op tel. 14055 of meld dit online via https://www.apeldoorn.nl/buitenlijn-form . U kunt daar ook met vragen terecht en krijgt dan vermoedelijk een telefoontje van Peter Spieker. Die kan u prima helpen, is mijn indruk na onze kennismaking.
En wil u het sprookje nog eens horen: https://www.youtube.com/watch?v=4toZ0XtwmSA
Sponszwam, aardappelbovist, geweizwam… beeldende namen voor een aantal paddenstoelen die in onze bossen te vinden zijn.
Op zondag 24 september zet IVN Apeldoorn een bewegwijzerde paddenstoelen wandeling van ca. 3 km in Park Berg en Bos uit. Langs de route staan naambordjes, kleine tekstpanelen met wetenswaardigheden en anekdotes over diverse paddenstoelen.
Jong en oud kan de route op eigen gelegenheid volgen. Starten kan tussen 11.00 uur en 16.00 uur. Vanaf de speelweide en de hoofdingang is het startpunt van de route aangegeven.
Aanmelden hoeft niet. Kinderen en IVN-leden en -vrienden kunnen gratis deelnemen, voor volwassen niet leden geldt een bijdrage van € 2, – per persoon.
Op het plein voor de speelweide staat een tafel waar natuurgidsen graag meer informatie geven en waar artikelen zoals zoekkaarten verkrijgbaar zijn.
Vergeet niet een spiegeltje mee te nemen!
Voor meer informatie zie www.ivn-apeldoorn.nl